De Oostenrijkse onderzoeker Ruediger Wischenbart heeft zijn jaarlijkse update van het Global eBook Report gisteren gepresenteerd tijdens de London Book Fair. Dit rapport laat een mooi en aardig compleet beeld zien van de e-bookontwikkelingen wereldwijd, met specificaties per land.

Als je het rapport bestudeerd, wordt duidelijk dat Nederland het verhoudingsgewijs zo slecht nog niet doet in vergelijking met de VS en UK. Vaak wordt hier geroepen dat wij achterblijven en dat het niet opschiet. Maar feit is dat wij nog steeds een min of meer zelfde patroon lijken te volgen als de twee voorbeelden die iedereen altijd aanhaalt. Ik haal een paar opvallende cijfers eruit (het rapport kun je namelijk hier in zijn geheel lezen, Nederland in detail vanaf pagina 45).

VS 
E-books maken 13% van de totale boekenmarkt uit (dit cijfer wordt standaard hoger geschat).
Bij de algemene boeken is dit marktaandeel inmiddels 27% (al komt dat uit dit rapport).
Marktaandeel e-books in online verkoop is 26%.
Marktaandeel van Amazon op het gebied van e-books is 67%.

UK
E-books maken 11,5% van de totale boekenmarkt uit.
Bij de algemene boeken is dit marktaandeel 25%.
Marktaandeel van Amazon op het gebied van e-books is 79%.

Duitsland
E-books maken 5% van de totale boekenmarkt uit.
Bij de algemene boeken is dit marktaandeel 10,6%.
Marktaandeel e-books in online verkoop is tussen de 16,5% en 26%.
Marktaandeel van Amazon op het gebied van e-books is 43%.

Nederland
E-books maken 4,7% van de totale boekenmarkt uit.
Bij de algemene boeken is dit marktaandeel inmiddels 10%.
Marktaandeel e-books in online verkoop is 22%.

Er zijn wel een aantal interessante dingen te zeggen over deze cijfers. Ten eerste loopt Nederland dus niet zover achter op de VS en UK als vaak gedacht wordt. Daarnaast kun je Nederland beter vergelijken met Duitsland, en dat loopt redelijk synchroon met één groot verschil: wij hebben Amazon niet. En waar Amazon schijnbaar moeite zou hebben om in Duitsland voet aan de grond te krijgen, hebben ze toch een marktaandeel van 43% als het om e-bookverkoop gaat. De werkelijkheid ligt dus iets anders.

En dan nog maar eens dit over de eeuwigdurende vergelijking tussen Nederland en de VS. Dit is een heel gevaarlijke om een aantal redenen:
– De vergelijking in cijfers is bijzonder oppervlakkig. Je kunt hem wel doen, maar dan wel reëel. Wat zoveel wil zeggen als: vergelijk het aantal jaren dat elk van beide landen actief is in de e-bookverkoop. Doe je dat, dan zie je dat Nederland de eerste jaren zelfs voorliep op de VS in termen van groei, maar nu ietsje achter. De belangrijkste reden als je het mij vraagt? Het ontbreken van een dominante speler als Amazon die een markt durft open te breken. Nederland heeft een stabiel e-bookklimaat waarin geen (grote) spelers acteren die prijsstunten en anderszins afwijken van de rest. Een andere reden is piraterij, waar wij meer last van lijken te hebben dan de VS. Waarom? Omdat ons e-booklandschap te versnipperd is (veel verschillende spelers, systemen, voorheen nog Adobe DRM, een laag titelaanbod in relatie tot papieren boeken).
– Daarbij is er een groot cultuurverschil. Niet alleen in de zin van mentaliteit (al staan Nederlanders erom bekend dat ze innovatief zijn, daarom lanceren nieuwe initiatieven hier vaak snel, zoals Spotify en Netflix, alvorens ze de rest van de wereld ‘veroveren’), maar ook qua achtergrond. In de VS heb (of beter: had) je niet in elk dorp een boekhandel, of meer dan één. Bij ons wel. Om die reden kon Amazon (toen ze alleen nog papier verkochten) snel groeien. Boeken werden immers opeens bereikbaar voor iedereen. Toen ze daarna ook nog eens kwamen met de Kindle, nam dit een nog grotere vlucht. Met één druk op de knop kon je van waar dan ook (gratis verbinding) boeken kopen die je instant op je e-reader had.
– Als laatste hebben wij nu meer last dan de VS toen (toen ze 5 jaar met e-books bezig waren) van de vooruitgang in de techniek. Die vergelijking heb ik eerder ook weleens gemaakt in relatie tot muziek. De hele infrastructuur van de Piratebay’s van deze wereld ligt er, en men weet ze te gebruiken. Dat betekent dat je als aanbieder (retailer) van nog betere huize moet komen om je waar te slijten en mensen naar jouw winkel te lokken in plaats van ze ‘weg te jagen’ naar illegale bronnen.

BRON: BOEKENMAN