Locatie: Villa Schoutenhoeck, Zwartewaal
Organisatie: Literair Trefpunt Brielle
Evenement & thema: Polder Poëzie – winterpoëzie
Datum: zondag 31 januari 2016
Voordrachten door: “Schrijvers Tussen De Kassen“; “Zij en Ik“; Open Podium sprekers
Op zondag 31 januari 2016 was een delegatie van “Schrijvers tussen de kassen” uitgenodigd door Literair Trefpunt Brielle om invulling te geven aan het thema winterpoëzie op de reguliere Polder Poëziemiddag. Dit vond plaats op een bijzondere locatie, Villa Schoutenhoeck te Zwartewaal, gelegen in een boomgaard met rosarium en vijver. Waarop de bezoekers vanuit de inpandige serre uitzicht hadden. Maar, waar de ijsbloemen op de ramen en het idyllische sneeuwdeken ontbraken.
We werden welkom geheten door o.a. gastdame Margareth van Rooijen en presentator Frans Lodewijk. Frans is voor de meeste van ons een oude bekende, want met zijn theatertrio De Troubabrours mocht hij in oktober vorig jaar het literair café “De Mooie Woorden” in Naaldwijk muzikaal opluisteren. Maar nu waren wij dus aan beurt voor een poëziemiddag buiten de Westlandse streekgrenzen: STDK on Tour! De vereniging Schrijvers Tussen De Kassen bestaat nog geen jaar, maar maakt nu al, mede namens het bevlogen bestuur en de gedreven leden, naam en faam in de regio en daarbuiten.
In de wetenschap dat we in 2016 dus nog nauwelijks vorst hebben gehad, máár ook dat het deze 31e januari de 78e verjaardag was van oud-vorstin prinses Beatrix, werden 7 Westlandse poëten uitgedaagd om een volle villa te ontdooien met hun winterpoëzie. Althans, dat was het thema dat officieus aan deze middag werd gegeven. In werkelijkheid mocht iedere deelnemer zijn of haar werk uitkiezen en voordragen zoals men dat zelf voor ogen had. Ook in dat opzicht moet er dichterlijke vrijheid zijn, nietwaar. Dus omdat het idyllische sneeuwdeken ontbrak, ging de winterpoëzie in een bevroren polder allengs over in polderpoëzie in de milde winter. Theo Lodewijk verzorgde op de piano de achtergrondmuziek en het Westlandse duo Zij en Ik zorgde tussendoor voor entertainment en gitaarmuziek.
Zoals gezegd was de heer Frans Lodewijk ‘spreekstalmeester’ en hij kweet zich goed van zijn taak. Zorgvuldig voorbereid kondigde hij alle sprekers aan door steeds kort en bondig een persoonlijk profiel van hen te schetsen. Namens STDK mocht ik (Giel van der Hoeven) de eerste pegels afbikken met vijf winter gerelateerde gedichten. Ik had gekozen voor stukken uit mijn in maart nieuw te verschijnen dichtbundel ‘Opgepakte Draden’ waaronder een vertaling van ‘The Snow-Storm’ door de Amerikaanse dichter en filosoof Ralph Waldo Emerson (1803-1882), waarin de schoonheid van de winter wordt weergegeven. Eervol vond ik vooraf en na afloop de complimentjes dat mijn zelfgeschreven snelsonnetten ‘drieakkoorden gedichten’ blijken te zijn en dat mijn werk ook ‘iets rauws’ heeft. Opvallend vind ik tijdens het schrijven van dit verslag dat ik met mijn 54 levensjaren, de jongste (poëzie)deelnemer blijkt te zijn geweest aan deze dag. Dáár moet natuurlijk verandering in komen, want poëzie is van- en voor álle leeftijden! Overigens niets ten nadele van de senioren die na mij kwamen, want met géén van hen wil ik ruzie 😉
De tweede gewaardeerde STDK-spreker was pensionado Marien van den Berg (1950). Het grootste deel van zijn leven werkzaam geweest in de Zorgsector, en dat is ook terug te horen in zijn werk. Zoals hij het omgaan met dementie al eerder beschreef en uitgaf in de bundel ‘Meneer, weet U wat ik vergeet’. Maar ook zijn activiteiten als cabaretier en muzikant zijn op zijn gedichten en verhalen van invloed. Waarbij hij met zelfspot en hilariteit in het gedicht over “druppels in de wc” de lachers op zijn hand kreeg.
Carlie Spruijt en Eva Opperman, beter bekend als het duo Zij en Ik, gaven een korte voorpremière van hun eerste theatershow ‘In alle eerlijkheid’. Ook zij trachten bepaalde ongemakkelijkheden bespreekbaar te maken. En het moet gezegd; ondanks hun jeugdigheid (beide zijn pas 22 jaar) gaat ze dat goed af. Of ze daadwerkelijk alle ergernissen de wereld uit kunnen helpen met hun lieve liedjes en jolige dialogen is nog maar de vraag. Maar ze doen flink hun best om korte metten te maken met taboes en om je iets positiever naar het leven te laten kijken. Westland kan trots zijn op zo’n talentvol cabaret-duo!
In de pauze met koffie, thee, fris en… ja zélfs bier voor échte mannen, werd er vol bewondering nagepraat over het eerste geslaagde uur. Dat feitelijk al was uitgelopen naar anderhalf uur. Het mocht niet deren, want gezelligheid… juist. Na de pauze kwam Lydia van Staveren als eerste inbreken op het Open Podium. Ze schrijft over wat ze om zich heen ziet en dat gaat verder dan alleen bloemetjes en bijtjes. Want wie komt er nu op het idee om kikkers poëtisch te beschrijven? Nou, Lydia dus. Polderpoëzie ten voeten uit.
Mensen die Joop Alleblas (1946) kennen, gaan bij zijn verschijning op een podium vaak met gestrekte rug, licht schuifelend op hun stoelen zitten. Want als Joop opkomt gebeurt er gegarandeerd wat. Wat dat is weet je nooit, maar hij blijft steeds weer verbazen en amuseren. Van wetenschapper tot voltijd schrijver en dichter, en altijd speels en stout gebleven. Met zelf gefiguurzaagde hulpmiddelen wordt dat nog eens subtiel benadrukt. En met pikante, erotisch getinte gedichtjes – over oude liefdes, of over kussen van karpers – komt dat aan het licht. Maar in het cynische dichtwerk ‘Echte Mannen’, dat hij declameerde zonder microfoon, deed zijn zware stemgeluid je bijna beven van angst.
En wat te denken van zijn venijnige ‘Ballade van een naderende moord’! In een later stadium uitgebreid met een lieflijke ballade van de buurvrouw, en nu live vertolkt als contragedicht met partner in crime Marijke van Geest. Het scenario is onwaarschijnlijk, welhaast cabaretesk, maar oh zo hilarisch voorgedragen door dit duo. Een geslaagde kruisbestuiving tussen poëzie en cabaret. En met Marijke is direct de volgende voordrachtskunstenaar genoemd. Ze heeft een drukke week achter de rug, en waarschijnlijk nóg drukker maanden voor de boeg.
Marijke van Geest (1953) werd op Gedichtendag, donderdag 28 januari jl, gekroond tot eerste Westlandse Streekdichter. Bovendien kwam de zaterdag erna haar tweede poëziebundel ‘Gat in de straat’ uit. Het is een boekje dat bol staat van compassie en is opgedragen aan alle ontheemde mensen die noodgedwongen hun vertrouwde omgeving achter zich hebben gelaten. De opbrengst ervan komt daarom geheel ten goede aan Vluchtelingen Werk Nederland. Marijke droeg op de van haar bekende wijze werk voor uit deze bundel en uit haar eerste boekje ‘Geestgrond’. Uiteraard werd het winnende gedicht ‘Westland’ ook vertolkt. “Ik heb me laten inspireren door het beeld van ‘Moeder Natuur’ die ons voedt en beschermt”, aldus Marijke.
Ook Piet Janssen (1943) is een veelzijdig man. Hij was o.a. leraar Nederlands, dramadocent en theaterwetenschapper. In 2010 was hij een van de prijswinnaars van de eerste Turing Nationale Gedichtenwedstrijd met zijn gedicht ‘De Prins’. Dat staat ook in zijn laatste publicatie de dichtbundel ‘Weg van het sprookje’, waaruit Piet o.a. voordroeg alvorens de tweede pauze aanbrak. Daarin namen de meeste een glas, sommige deden een plas, en men ging daarna weer verder waar men gebleven was. En ondertussen deed Theo Lodewijk pianoklanken als sneeuwvlokken over onze hoofden dwarrelen, waardoor we met de invallende duisternis onder het schijnsel van de kroonluchter toch nog een beetje het wintergevoel kregen.
Onaangekondigd maar zeker onderhoudend was de voordracht van de voormalige voorzitter van stichting Ongehoord, Hein Van den Assem (1956). Geboren in Breda, woonachtig in het Westland en werkzaam in- en begaan met Rotterdam. Hein schrijft mooie, rake gedichten met een indringend kijk op de mens en het leven. Ook is hij beeldend kunstenaar. Sinds hij geen bestuursfunctie meer heeft bij Ongehoord heeft hij weer meer tijd om zicht hiermee bezig te houden én om zijn schrijfwerk voor te dragen, gelukkig maar. Zo kregen we o.a. een gedicht te horen over het nieuwe (en oude) Centraal Station in Rotterdam.
Hoekenees George Meeder (1946) komt oorspronkelijk uit Schiedam maar sloot zicht jaren geleden al aan bij het Schrijvers Tussen De Kassen collectief. Ernst, humor en relativering zijn termen die van toepassing zijn op zijn werk. Opvallend genoeg werkte sommige van zijn serieus bedoelde gedichten (zoals over de Duitse ovenbouwer) óók vaak op de lachspieren, dit vanwege zijn zwarte humor en droge manier van voordragen. Van alle poëzieblokjes van 10 minuten deed George de meeste korte gedichten (en oneliners) waarvan het merendeel dus ook een glimlach opriep.
Prozaïst/poëet en voormalig toneelspeler en journalist Gé Ansems (1948) behoeft eigenlijk geen introductie meer. Terwijl hij kan baden in een zee van vrije tijd schrijft hij er nog altijd lustig op los. Geniet voornamelijk succes met zijn Dikke Tot fantasieboeken, maar Gé is ook geen onverdienstelijk dichter. Reeds in 2003 debuteerde hij met zijn dichtbundel ‘Glooiing in het laagland’. Zijn werk wordt gekenmerkt door een humoristische en inventieve schrijfstijl. Zoals gebruikelijk wist Gé ook nu weer van geen ophouden, maar zijn bijdragen waren een mooi slotstuk op een verrassende Polder Poëziemiddag.
Namens STDK danken we daarom ook alle initiatienemers en medewerkers van Villa Schoutenhoeck en Literair Trefpunt Brielle, voor deze geslaagde middag. Weliswaar zonder ‘de dartelende bouwkunst van de sneeuw’ maar met behaaglijke bloemlezingen.
Verslag: Giel van der Hoeven
Fotografie: Jeroen Dahmeijer
